Çocuk Teslimi ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulması

çocuk teslimi

İcra Kanunu'nda Yapılan Yeni Değişikliklerle Birlikte Çocuk Teslimi

Uzun yıllardır devam eden çocuk teslimine ilişkin mahkeme kararlarının icra yoluyla uygulanması sona eriyor ve bunun yerine çocukların üstün yararını merkeze alan yeni bir uygulama hayata geçiriliyor. Bu yenilik, boşanma sürecinde ve sonrasında çocukların duygusal ve psikolojik açıdan daha az etkilenmesini sağlamayı amaçlıyor. Eski yöntemin çocuklar üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak ve ebeveynler arasındaki çatışmaları minimize etmek için önemli bir adım atılmış durumda. Boşanma davalarında en temel meselelerden biri, 18 yaşından küçük çocukların velayetinin kime verileceği konusudur. Yetkili aile mahkemeleri, çocuğun üstün yararını gözeterek velayeti kimin üstleneceğine karar verir. Bunun yanı sıra, velayet hakkı kendisine verilmeyen ebeveynin çocukla kişisel ilişki kurabilmesi için gün, saat ve süre gibi kriterler belirlenir. Bu hükümlerin amacı, çocuğun her iki ebeveyniyle de sağlıklı bir ilişki sürdürebilmesini sağlamaktır. Ancak, bazı durumlarda velayet hakkına sahip olan ebeveyn, belirlenen gün ve saatlere uygun davranmayarak çocuğu diğer ebeveynle görüştürmeme yoluna gitmektedir. -çocuk teslimi-

Geçmişte, bu tür durumlarda velayet hakkı olmayan ebeveyn, çocuğu görmek için mahkeme kararlarını icra yoluyla uygulatmak zorunda kalıyordu. Çocuk, icra memurları ve kimi zaman polis eşliğinde teslim alınıyor, bu süreç hem çocuk üzerinde derin psikolojik yaralar bırakıyor hem de taraflara ciddi maddi ve manevi yükler getiriyordu. Çocukların bir eşya gibi teslim edilmesi algısı yaratan bu yöntem, toplumda uzun yıllar eleştirilmiş ve kaldırılması gerektiği yönünde talepler dile getirilmiştir. Bu eleştiriler ve çocukların üstün yararını koruma ihtiyacı, yeni bir düzenlemenin önünü açmıştır.

Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan ve “Çocuk Teslimi ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin İlam ve Tedbir Kararlarının Yerine Getirilmesine Dair Yönetmelik” adıyla 4 Ağustos 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yeni düzenleme, çocuk teslimi konusundaki bu sorunlara köklü bir çözüm sunmayı hedeflemektedir. Resmi Gazete'nin 31913 sayılı nüshasında ilan edilen bu düzenlemeye göre, artık çocuk teslimi veya çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin aile mahkemelerinin verdiği ilam ve tedbir kararları, doğrudan Adalet Bakanlığı tarafından kurulan çocuk teslimi müdürlükleri aracılığıyla yerine getirilecektir.

Bu yeni sistem, çocukların üstün yararını esas alarak taraflar arasındaki çatışmaları azaltmayı ve çocuk teslim süreçlerinin daha insani bir şekilde yürütülmesini amaçlamaktadır. İcra müdürlükleri ve polis eşliğinde gerçekleştirilen teslim sürecinin yerini alan bu müdürlükler, hem çocuklar hem de ebeveynler için daha duyarlı ve yapılandırılmış bir süreç sunmaktadır. Yeni uygulamanın, çocuğun duygusal gelişimi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilecek unsurları ortadan kaldırarak daha sağlıklı bir aile içi iletişim ortamı oluşturması beklenmektedir.

Çocuğumu Nasıl Görebilirim?

Çocuğunu göremeyen kişilerin, Adalet Bakanlığı tarafından adliyelerde kurulan Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüklerine başvuruda bulunmaları gerekmektedir. Bu müdürlükler, çocuk teslimi veya çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair mahkeme ilamları ile tedbir kararlarının uygulanmasında yetkili kılınmıştır. Çocuk teslimi sürecine ilişkin tüm işlemler, çocuğun yerleşim yeri esas alınarak ilgili müdürlük tarafından yerine getirilmektedir. Böylelikle, teslim ve görüşme süreçlerinin taraflar arasında çatışmaya yol açmadan, çocukların haklarını ve üstün yararını gözeten bir şekilde yürütülmesi amaçlanmaktadır.

Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair işlemler, müdürlükler tarafından belirlenen özel teslim mekânlarında gerçekleştirilir. Bu mekânlar, çocuğun fiziksel ve ruhsal gelişimini olumsuz etkilemeyecek, tam tersine çocuğun rahat hissetmesini ve bu süreci daha olumlu bir şekilde deneyimlemesini sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Belirlenen teslim yerleri, çocuğun yaşına ve ihtiyaçlarına uygun olarak özenle seçilir.

Bu mekanlarda, çocukların kaliteli vakit geçirebilmesi için oyun alanları, eğitici materyaller veya yaşlarına uygun etkinlikler sunulmaktadır. Örneğin, küçük yaştaki çocuklar için oyuncaklar ve oyun oynayabilecekleri alanlar yer alırken, daha büyük çocuklar için kitap okuma köşeleri veya diğer ilgi çekici aktiviteler bulunabilir. Amaç, çocuğun bu süreçte kendini güvende ve rahat hissetmesini sağlamak, anne ve babasıyla geçirdiği zamanın kalitesini artırmaktır.

Yeni sistemle birlikte, çocuğun üstün yararı öncelikli tutulmakta, hem teslim sürecinin hem de kişisel ilişki kurma işlemlerinin daha insani ve sağlıklı bir ortamda gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Bu düzenleme, çocuğun haklarının korunmasına yönelik önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir ve tarafların gereksiz çatışmalardan kaçınarak süreci daha huzurlu bir şekilde tamamlamalarına katkı sağlamaktadır.

Çocuğumu görmek için başvurumu nasıl yapabilirim?

• Eğer çocuğunuzla kişisel ilişki kurmak istiyorsanız, öncelikle aile mahkemelerinin bulunduğu adliye binalarında yer alan Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğüne başvurmanız gerekmektedir. Bu müdürlük, çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin mahkeme kararlarının uygulanmasında yetkili birimdir.

• Başvurunuzu yaparken, çocuğunuzla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin mahkeme kararı gereklidir. Hangi mahkemenin hangi esas numarasıyla bu kararı verdiğini tespit ederek, karara ilişkin bir örnek veya mahkeme ilamını yanınızda bulundurmanız önemlidir. Bu belge, başvurunuzun işleme alınması için temel unsurlardan biridir.

• Müdürlük, başvurunuz sırasında sizden bir form doldurmanızı talep edecektir. Bu formda, velayet hakkına sahip olan tarafın kimlik ve iletişim bilgileri gibi detaylar da istenecektir. Form, işlem sürecinin düzgün bir şekilde yürütülebilmesi için gereken bilgileri içerir ve eksiksiz olarak doldurulması büyük önem taşır.

• Doldurduğunuz formu ilgili müdürlüğe teslim ettikten sonra, süreç başlatılır. Müdürlük, çocuğun velayet hakkına sahip olan ebeveyniyle iletişime geçerek, bakanlık tarafından belirlenen merkeze çocuğun teslim edilmesi gerektiğini kendisine bildirir. Ayrıca, velayet sahibine çocuğu belirtilen merkeze getirmemenin hukuki sonuçları ve yaptırımları olacağı da açıkça iletilir.

• Bu süreç, hem çocuğun üstün yararını korumayı hem de taraflar arasında yaşanabilecek olası çatışmaları en aza indirmeyi hedeflemektedir. Müdürlük, tüm işlemleri yasal çerçevede ve tarafların haklarını gözeterek yürütmektedir. Başvurunuz tamamlandıktan sonra, çocuğunuzla görüşme sürecinin en sağlıklı şekilde gerçekleşmesi için gerekli adımlar atılacaktır.

Çocuk Kişisel İlişki Süresi Sonunda Geri Teslim Edilmezse Ne olur?

ÇKK m. 41/C, f. 4’e göre, “müdürlüğün belirlediği yere getirilen çocuk hak sahibine teslim edilir. Hak sahibine; ilâm veya tedbir kararında belirtilen sürenin bitiminde çocuğu, belirlenen yere getirmek zorunda olduğu, çocuğu getirmez veya kendisinden kaynaklanmayan makul sebepler hariç olmak üzere geç getirirse disiplin hapsiyle cezalandırılacağı, hakkında suç duyurusunda bulunulacağı hususu tutanağa bağlanarak tebliğ edilir. Çocuk, belirlenen yere getirilmezse hak sahibi hakkında müdürlük tarafından suç duyurusunda bulunulur ve müteakip süreç hakkında yükümlü bilgilendirilir”

Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) m. 2, f. 1/l’de disiplin hapsi, “kısmî bir düzeni korumak amacıyla yaptırım altına alınmış olan fiil dolayısıyla verilen, seçenek yaptırımlara çevrilemeyen, ön ödeme uygulanamayan, tekerrüre esas olmayan, şartla salıverilme hükümleri uygulanamayan, ertelenemeyen ve adlî sicil kayıtlarına geçirilmeyen hapsi” ifade eder denilmek suretiyle tanımlanmıştır.

ÇKK m. 41/f, f. 1 ve 2’de, kişi, kendisine düşen yükümlülüğün gereğini yerine getirmeğe zorlanmak amacıyla ancak belli bir süreye kadar hürriyetinden yoksun bırakılabilmektedir. Dolayısıyla sürenin dolması halinde, kişi yükümlülüğün gereğini yerine getirmemiş olsa dahi serbest bırakılacaktır.

Ankara’da faaliyet gösteren Teker Hukuk ve Danışmanlık Büromuz Ankara Velayet değişikliği, çocuk teslim talebi gibi velayete ilişkin tüm hukuk davalarında müvekkillerine en iyi şekilde avukatlık ve danışmanlık hizmeti vermektedir.